Dân trí Chỉ sau 1 ngày Dân trí đăng tải bài toán “Khỉ bán chuối” đã nhận được hàng nghìn comment độc giả bình luận và đưa ra nhiều cách giải khác nhau rất thú vị. Dưới đây là lời giải của bài toán mà nhiều độc giả chờ đợi.
Bài
Toán “Khỉ bán chuối” do bạn Nguyễn Đình Thành Công – trường ĐH Ngoại thương
cung cấp đã được đề cậptrong cuốn sách “Các bài giảng về toán
cho Mirella” (trong Tủ sách Sputnik của Sputnik Education) của Giáo sư Nguyễn
Tiến Dũng (Đại Học Toulouse). Ở đây, Giáo sư Dũng cũng đã đưa ra những phân
tích rất thú vị về bài toán này.
Lời giải của bài toán cụ thể như sau:
Ký hiệu Dn là hợp của các đoạn đường mà khỉ đi
qua (2n-1) lần: D1 tức là chỉ đi xuôi qua 1 lần, D2 tức là có 1 lần đi ngược
lại qua đó, D3 tức là có 2 lần đi ngược lại qua đó...v..v..
Như có nhận xét từ trước, vì chỉ có 3000 quả
chuối, vác xuôi 3 lần là hết, và số chuối càng ngày chỉ càng giảm đi chứ không
nhiều lên, nên không có đoạn nào cần đi ngược lại quá 2 lần. Hơn nữa, nếu có
đoạn nào mà chỉ đi ngược lại x lần (x= 0,1, …) thì tổng số chuối chở theo hướng
xuôi qua đoạn đó là không quá 1000x quả, và như vậy ở các đoạn sau đoạn đó
(tính về phía chợ) cũng không cần phải đi ngược lại quá x lần làm gì, mà chỉ
cần đi ngược lại cùng lắm x lần là khuân được hết các quả chuối muốn khuân về
phía chợ.
Lý luận trên có nghĩa là: tổng cộng đường đi của
cách tối ưu gồm 3 phần D1, D2, D3, trong đó phần D3 là phần tính từ điểm xuất
phát đến một một A nào đó, phần D2 là từ mốc A đến mốc B, và phần D1 là từ mốc
B đến chợ.(Mỗi phần D1, D2, D3 là một đoạn thẳng, chứ không gồm nhiều đoạn đan
xen kẽ nhau).
Để đỡ phải đưa ra ký hiệu mới, ta gọi luôn độ
dài của đoạn D1 là D1 (tính theo km), và tương tự như vậy với D2, D3. Khi đó ta
có:
Gọi số chuối mà khỉ mang được đến chợ là X.
Tính từ điểm mốc B, khỉ chỉ vác được 1000 chuối
là cùng (vì không quay ngược lại để vác thêm) và sẽ ăn hết D1 chuối trước khi
đến chợ, nên số chuối mang được đến chợ phải thỏa mãn bất đẳng thức
(Các số phía bên phải trong các bất đẳng thức
trên, nếu không phải là số nguyên, thì có thể làm tròn lên trên thành số
nguyên).
Bài toán bây giờ trở thành bài toán tối ưu có
ràng buộc: tìm số nguyên X lớn nhất thỏa mãn các điều kiện (1), (2), (3), (4), (5).
Cần giải hệ bất phương trình này để tìm ra X to nhất có thể và D1, D2, D3 tương
ứng. Giải nó thế nào ?
Vì X là số nguyên, nên giá trị cực đại mà X có
thể nhận được là 533, đúng như cách lúc trước cho. Con số này ứng với D3=200,
D2=333, D1 = 467.
Chúc mừng các độc giả đã có lời giải và kết quả như đáp án trên. Hẹn gặp lại độc giả đề toán mới đăng tải vào tuần sau.